Մարդկության առաջին համբույրը

Հաստատ արդեն մի քանի տեղ կարդացել եք, որ այսօր՝ հուլիսի 6ին համբույրի միջազգային օրն է կամ աշխարհի համբույրի օրը : Դա Բրիտանական տոն է, որը 2տասնյակից ավել է ինչ նշվում է որպես միջազգային տոն: 

Բոլոր սիրահարները երևի հիշեցին իրենց առաջին համբույրը..... տենց ռոմանտիկ բաներ:  

Ինչպե՞ս, ե՞րբ, ինչի՞ համար է մարդ էակն առաջին անգամ համբուրել կամ համբուրվել:  

Համբույրի մասին առաջին տեղեկությունները մեզ են հասել Սանսկրիտի շնորհիվ ք.ա. 1500-ական թվականերին Հնդկաստանում: ‹‹Համբույր›› բառի փոխարեն էլ օգտագործել է ‹‹լիզել›› կամ ‹‹շրթունքների խոնավությունը խմել››:  

Պատմություններ կան Բաբելոնից, հանդիպում ենք նաև Հոմերոսի մոտ: 

Օրինակ, հռոմեացիները վայելում էին ուժեղ և թրթռացող համբույրը: Նրանք այն պիոներներն էին, ովքեր նվաճելով տարածքներ, աշխարհի մյուս մասերում ևս տարածում էին համբույրի մշակույթը: Նրանք անգամ համբույրի որոշակի կարևոր կանոններ ունեին, ու համբույրը կարևորվում էր որպես հասարակական սովորույթ: 

Միջնադարում  համբույրը ցույց էր տալիս սոցիալական դիրքը: Թագավորների ենթակաները համբուրթւմ էին նրա մատանին կամ թիկնոցը, նրա ձեռքերը կամ էլ գետինը, նմանապես պապերին էին համբուրում: Համբույրը ծառայել է նաև որպես վստահության նշան ֆեոդալ լորդերի ու նրանց վասալների միջև: Զինվորականները համբուրել են միմյանց մի տարի ծառայության համար: Այս ժամանակաշրջանում շատերը չգիտեին գրել կամ կարդալ, այսպիսով նրանք օգտագործել են համբույրը պայմանագրեր կնքելու համար. նկարել են ‹‹X›› , հետո  համբուրել են ՝ օրինականացնելու համար: Այսօր էլ ‹‹X›› համարվում է համբույրի նշան: 

Ինչպես 1870-ականներին Չ. Դարվինն է ասել, համբույրն արմատավորված է մեր էվոլուցիոն անցյալում , բայց կրել է նաև սոցիալական նորմերի ու սովորույթների ազդեցությունը ևս: 

“Never close your lips to those whom you have already opened your heart.” 

― Charles Dickens